Ząbkowice Śląskie usytuowane zostały w miejscu gdzie krzyżowały się ważne drogi handlowe: trakt z Wrocławia do Pragi z drogą biegnącą z biskupiej Nysy do Świdnicy. Dokładna data powstania miasta nie jest znana, prawdopodobnie stało się to ok. 1280 r. Wiele wieków bogatej historii sprawiło, że w dzisiejszych Ząbkowicach odnaleźć możemy zabytki takie jak: Ząbkowicki Zamek, Krzywą Wieżę, Kościół św. Anny i Ratusz.
Ząbkowicki zamek został wzniesiony w latach 1522 - 1532. Wcześniej w tym miejscu stał gotycki zamek zbudowany w XIV w. Najstarsze wzmianki o warowni w tym miejscu pochodzą z 1321 r. W 1325 r. obiekt przetrwał oblężenie wojsk czeskich. W 1336 r. Bolek II zastawił go Luksemburgom. Ostatecznie zamek wraz z miastem został sprzedany przez syna Bolka - Mikołaja Małego. W połowie XV w. budowla przechodzi w ręce synów króla czeskiego jerzego z Podiebradów. W 1468 r. zamek został zaatakowany i zniszczony przez mieszczan wrocławskich, nyskich i świdnickich. W 1489 r. król węgierski Maciej Korwin zdobywa zamek i obiekt pozostaje w jego rękach do 1490 r. Karol I - książę ziebicki w latach 1522 (lub 1524)–1532 rozebrał częściowo pozostałe mury i zbudował zamek w stylu renesansowym. Nowa rezydencja zawierała w sobie pozostałości starej warowni. Budowniczym tego obiektu był Benedykt Rejt. Zamek założono na planie kwadratu, obronę murów można było prowadzić flankowym ostrzałem dzięki dwóm narożnym, trójkondygnacyjnym bastejom umiejscowionym po przekątnej. Pomieszczenia mieszkalne, oświetlone zewnętrznymi oknami, znajdowały się na wyższych piętrach. Szczyty murów miały dekoracyjną attykę, która osłaniała posterunki straży, a jej okienka były strzelnicami. Nad głównym wjazdem na dziedziniec, od wschodniej strony, była umieszczona tarcza herbowa fundatora zamku, a poza tym nie było tam żadnych dekoracji. Surowy portal z ciosanego kamienia zakończony ostrołukiem nawiązywał do gotyku. Nad bramą wznosiła się wysoka wieża zakończona attyką. Obok znajdowała się nieco węższa furta dla pieszych. Nad wejściem umieszczono dodatkowe stanowisko straży z otworem strzelniczym. Oprócz wieży bramnej była jeszcze mała kolista wieżyczka po północno-wschodniej stronie murów. Dziedziniec zamku zdobiły renesansowe krużganki. Po oblężeniach, szturmach i zniszczeniach w następnych wiekach został ostatecznie opuszczony w 1728, a stan jego jeszcze pogorszył pożar z 1784. W okresie międzywojennym na zamku działało muzeum regionalne i schronisko turystyczne. Obecnie jest utrzymywany i konserwowany jako tzw. trwała ruina.
Krzywa Wieża - do dziś nie można stwierdzić, kiedy dokładnie Wieża powstała ani w jakim celu ją zbudowano. Być może jest ona pozostałością dawnego zamku. Wejście do Wieży położone jest na wysokości pierwszego piętra. Do wnętrza budowli można więc było się dostać po drabinie lub zewnętrznych schodkach. Inną koncepcję przedstawia niemiecki historyk Kurt Bimler, że wieża służyła jako brama miejska. Trzecia wersja podaje, że obiekt miał służyć jako dzwonnica miejska. Taką rolę pełniła wieża od XV w. aż do II wojny światowej. Nowy dzwon zawieszono na Krzywej Wieży w 1444 r. W 1507 r. budowla została połączona z Kościołem św. Anny za pomocą krytego ganku. W 1523 r. zawieszono kolejny dzwon. Pod koniec XV w. ganek rozebrano, gdyż na skutek przechylenia budowli, konstrukcja popękała i groziła zawaleniem. Nie wiadomo dokładnie dlaczego wieża uległa pochyleniu. Z dokumentów wynika, że nastąpiło to w 1598 r. Powszechnie uważa się, że przyczyną mogły być wstrząsy tektoniczne, które odnotowano we wrześniu 1590 r. Nie wyklucza się również, że przyczyną pochylenia było rozmoknięcie gruntu, które spowodowało osiadanie fundamentu. Odchylenie wieży od pionu wynosi obecnie 2,14 m, wysokość wieży to 34 m. W roku 1858 wieża została uszkodzona przez pożar. Po jej odbudowaniu na jej szczycie umieszczono gałkę z krzyżem. Wkrótce zawieszono też trzy nowe dzwony, które zdjęto pod koniec II wojny światowej. W niszach wieży znajdowały się dwa obrazy na desce wykonane przez nieznanego artystę. Od strony wschodniej była to kopia Madonny Sykstyńskiej Rafaela, od strony zachodniej Koronacja Matki Boskiej.
Ratusz - obecna budowla jest trzecią w tym miejscu. Pierwszy ratusz drewniany powstał na początku XIV w. Drugi renesansowy został wybudowany w latach 1532 - 34 i istniał aż do pożaru miasta w 1858 r. W latach 1862 - 64 wybudowano nowy, neogotycki ratusz według projektu A. Langera z Wrocławia. Nad głównym wejściem w górze widnieje dawny herb miasta, niżej po prawej herb Podiebradów, po lewej Auerspergów - dwóch zasłużonych dla Ząbkowic rodów.
Gotycki Kościół św. Anny - pierwotny drewniany wzniesiony został w XIV w. Obecny gotycki ufundował czeski król Karol IV Luksemburg w 1354 r. a jego budowę ukończono w 1415 r. Podczas najazdu husytów na miasto w 1428 r. został zniszczony, odbudowany w latach 1444 - 53. Od 1547 do 1629 w rękach protestantów później znowu katolicki. Przebudowany w połowie XVIII w. W końcu XIX w. przeprowadzono restaurację w stylu neogotyckim. Spośród wyposażenia wnętrza, na uwagę zasługują gotyckie rzeźby św. Anny Samotrzeć z 1493 r., przy bocznym wejściu pieta z końca XV w., w południowej nawie znajduje się nagrobek Karola I Podiebradzkiego i Anny Żagańskiej z 1544 r. Z okresu manieryzmu pochodzi ambona z alabastrowymi płaskorzeźbami. Okres baroku reprezentuje ołtarz główny z połowy XVIII w.z obrazem św. Anny. Rokokowy jest ołtarz w kaplicy północnej. Na uwagę zasługują też liczne renesansowe i barokowe płyty nagrobne.
