Miejscowość Jawor oprócz Zamku Piastowskiego posiada inne cenne zabytki, które warto tutaj zobaczyć. Historia tej miejscowości zaczyna się bowiem od pierwszej wzmianki pochodzącej z 1008 r. z Kronik Thietmara.

Do najważniejszych zabytków zaliczyć tutaj można:

Ratusz - pierwotny, gotycki ratusz wymieniany w aktach prawnych już ok. 1373 r. spłonął doszczętnie w czasie wielkiego pożaru w 1895 r. Zachowała się jedynie wieża zwieńczona barokowym hełmem z latarnią, na narożach ozdobiona kamiennymi rzeźbami heroldów z tarczami herbowymi pochodzącymi z końca XIV w. Nowy budynek ratusza wzniesiono w miejscu starego w latach 1896 - 1897.

Poklasztorny zespół OO. Bernardynów (obecnie Muzeum Regionalne) - w 1485 r. z inicjatywy biskupa Johanna von Wardeina, Rada Miejska ofiarowała zakonnikom plac pod budowę klasztoru. Prace budowlane trwały w latach 1486 - 1489. Budowa kościoła przebiegała w dwóch etapach. Najpierw wzniesiono chór, później nawę. Wieża oraz zachodni szczyt pochodzą z 1520 r. Jednocześnie postępowała budowa klasztoru. Kruchtę zachodnią dobudowano w 1834 r. W początkach XIX w. klasztor i kościół poddano restauracji. Zabudowania klasztorne służyły w latach 1565 - 1638 celom świeckim. Najpierw jako siedziba sejmu krajowego a potem jako szkoła ewangelicka. Zwrócone zakonnikom w 1810 r. uległy sekularyzacji. Umieszczono w nich wówczas urząd inkwizycyjny, w kościele zaś arsenał miejski. W latach 60-tych XX w. budynek przekazano Muzeum Regionalnemu.

Kaplica św. Wojciecha - wzniesiona pierwotnie jako synagoga dla gminy żydowskiej przybyłej do miasta w 1364 r. Po wypędzeniu Żydów (1420 r.) książę Albrecht II darowuje ją w 1438 r. miastu. Z końcem lat 40-tych tegoż stulecia wzniesiono obok szpital i od tego czasu kaplica przejęła funkcję szpitalnej. W 1729 r. została gruntownie przebudowana, restaurowana w XIX i XX w. W latach powojennych użytkowana jako kaplica chrzcielna.

Mury obronne - wzniesione ok. połowy XIV w. rozdzielone były czterema bramami: złotoryjską, strzegomsko-targową, legnicką i bolkowską. W latach 1510 - 1538 opracowano generalny program modernizacji celem dostosowania fortyfikacji miejskich do broni palnej. Adaptując i rozbudowując średniowieczny pierścień muru spięty zamkiem książęcym dobudowano drugi obwód niskiego muru na wale ziemnym i wewnętrzną fosę. W podwójnym paśmie murów zastosowano na przemian wydłużone basteje i podobnie rozwiązane bramy miejskie. Niski mur wzmacniały płytkie łupinowe basteje umieszczone w załamaniach obwodu, w przeciwieństwie do głównych bastei wychodzących z prostych odcinków średniowiecznego muru. W latach 50-tych XVI w. zakończono przebudowę systemu obronnego, ale dalsze jego wzmacnianie realizowano aż do wojen trzydziestoletnich i w czasie ich działań. Obecnie zachowały się niewielkie fragmenty murów. Kiedy miasto zaczęło się intensywnie rozwijać, w II połowie XIX w. mury systematycznie rozbierano i zlikwidowano też stare bramy miejskie.

Kaplica św. Barbary - była w tym miejscu wymieniana już w dokumencie z 1311 r. Przy okazji remontu w 1562 r. przeprowadzono tutaj prace adaptując ją na magazyn żywności. W trakcie wojny trzydziestoletniej obiekt został zniszczony, następnie odbudowany. Dwukrotnie niszczony pożarami w 1729 r. i w 1776 r. Na nowo wzniesiono ją w stylu barokowym w 1786 r. Na początku XIX w. pełniła znowu funkcję magazynu i warsztatu. W latach 1846 - 1944 pełniła funkcję kaplicy pogrzebowej. Od 1978 r. odbywały się tutaj lekcje religii i msze dla dzieci. W 1987 r. przeprowadzono w niej remont, po którym ponownie stała się kaplicą pogrzebową.

Baszta Strzegomska - obiekt pochodzący ze średniowiecza z kwadratową podstawą, mierzący 24 metry wysokości. Mury baszty mają prawie 2 metry grubości. Pełniła ona funkcję obronną do znajdującej się obok bramy strzegomskiej. Do połowy XVI w. służyła jako wieża obserwacyjna a potem jako więzienie. Pod koniec XVIII w. znajdowała się w niej też prochownia.

Wieża ciśnień - w 1538 r. powstał w Jaworze pierwszy wodociąg. Woda była dostarczana drewnianymi rurami do studni na rynku. Dopiero w 1888 r. wybudowano tutaj wodociąg z prawdziwego zdarzenia. W 1889 r. w związku z tym wybudowano na najwyższym punkcie miasta ceglaną wieżę ciśnień. W latach 80-tych XX w. przeprowadzono jej generalną modernizację.

Źródło: www.jawor.pl