Zamek w Rawie Mazowieckiej został wzniesiony w II połowie XIV w. jako najbardziej wysunięta na południowy zachód warownia Mazowsza.
Usytuowany w bagnistych widłach rzek Rawki i Rylki na ważnym szlaku handlowym z Pomorza na Ruś. Pełnił rolę drugiej obok Płocka, a okresowo również samodzielnej rezydencji książąt mazowieckich: Siemowita III, IV, V Władysława I i II. Po wcieleniu Mazowsza do Korony stał się siedzibą starosty królewskiego i ośrodkiem administracji lokalnej. Zniszczony został w czasie pożaru w 1507 r. i odbudowany w I połowie XVI w. przy czym dodano wówczas nowe elementy wystroju. W obliczu rozwoju sztuki wojennej zamek utracił znaczenie warowni trudnej do zdobycia i stał sie miejscem "odosobnienia" dla więźniów. M.in. więziono tutaj: Krzysztofa Meklemburskiego - koadiutora Arcybiskupa Rygi, Karola Gyllenhiema - syna króla Szwecji Karola IX, Jakuba Pontusa de la Gardie - wodza szwedzkiego, Iwana Podkowę - samozwańczego hospodara mołdawskiego. Za sprawą króla Zygmunta Augusta od 1563 r. na zamku składany był i przechowywany podatek kwarciany, odbierany ze starostw i królewszczyzn a przeznaczony na wojsko konne. Od XVII w. zamek chylił się ku ruinie. Zniszczenia zapoczątkowały wojska szwedzkie. Częściowa odbudowa w latach 1766 - 1789 przez starostę rawskiego Franciszka Lanckoryńskiego nie powstrzymała procesu upadku. Celowe jego zniszczenie zapoczątkowane w 1794 r. w czasie wojny polsko - rosyjskiej, kontynuowali Prusacy władający miastem w latach 1795 - 1806. Pozostawiona w całości wieża uległa zniszczeniu wskutek uderzenia pioruna w 1859 r. Po II wojnie światowej rozpoczęto prace konserwatorskie. W latach 1954 - 1958 zrekonstruowano ośmioboczną basztę, fragment murów kurtynowych oraz odsłonięto zarys fundamentów. Zamek w Rawie jest jednym z najdoskonalszych w Polsce przykładów typu regularnego z wieżą narożną. Niemal kwadratowe założenie składało się z obwodu warownego, dziedzińca i nieobronnych zabudowań mieszkalnych. Wielka ośmioboczna wieża została włączona w obwód obronny. Wysunięta częściowo poza obręb murów, oprócz obrony wjazdu służyła za mieszkanie i więzienie stanu. Wejście do niej prowadziło bezpośrednio z korony murów obwodowych dochodzących do wysokości 10 metrów. Bramę chroniło przedbramie - wysunięty z korony czworoboczny budynek bramy oraz most zwodzony. Przeciwległą wjazdowi stronę dziedzińca zajmował długi okazały plac mieszkalno-reprezentacyjny, wzorowany na budynkach warowni zakonnych i biskupich państwa krzyżackiego. Pomieszczenia były dostępne prawdopodobnie z drewnianego ganku biegnącego wzdłuż elewacji. Wewnątrz dziedzińca znajdowały się zabudowania, z których można było ustalić położenie jednego budynku mieszkalnego w południowo-wschodnim narożu.
Źródło: tablica informacyjna obiektu
